Kupujesz mieszkanie? Zobacz, jaka jest różnica między zadatkiem a zaliczką

Kupno lub sprzedaż mieszkania wiąże się z koniecznością zawarcia umowy przedwstępnej, której nieodłącznym elementem jest przekazanie ustalonej kwoty pieniężnej na rzecz sprzedającego. Takie oświadczenie nosi nazwę zaliczki bądź zadatku. Przed rozpoczęciem całego procesu warto zaznajomić się z definicją tych terminów. Dzięki temu lepiej zabezpieczysz się przed kosztownymi konsekwencjami swoich działań i świadomie wybierzesz korzystniejsze rozwiązanie. Sprawdź, jaka jest różnica między zaliczką a zadatkiem — zadbaj o swoje finanse i nie daj się zaskoczyć!

Zadatek a zaliczka — jak może wyglądać przedpłata?

Jeżeli zastanawiasz się, co to jest zadatek i czym różni się od zaliczki, prawdopodobnie przymierzasz się do zakupu własnego mieszkania. Formalności związane z nabyciem nieruchomości wydają się bardzo skomplikowane, dlatego warto znać swoje prawa i dokładnie wiedzieć, za co płacisz.
W teorii zadatek i zaliczka to dwie formy przedpłaty zawarte w umowie przedwstępnej. Ich wspólną cechą jest to, że są opłacane przez nabywcę na poczet przyszłej transakcji, czyli jeszcze przed ich rozpoczęciem.

Zadatek — definicja

Zgodnie z definicją ustawową zadatek to instytucja prawa zobowiązań uregulowana przez Kodeks cywilny. Należy go rozumieć jako zastrzeżenie umowne, które chroni niewykonanie umowy przez jedną ze stron transakcji. O ile w umowie nie zastrzeżono inaczej zadatek może być zachowany przez stronę, która nie jest winna niewykonania umowy. W przypadku gdy zabezpieczenie zostało wpłacone przez stronę nieponoszącą odpowiedzialności za przerwanie transakcji, wówczas może zażądać ona wypłacenia sumy stanowiącej dwukrotność wniesionego zadatku.

Zaliczka a zadatek — różnica

Jedno z najczęściej zadawanych pytań brzmi: co jest zwrotne — zaliczka czy zadatek? Jeżeli wpłacasz sprzedającemu, np. 20 000 zł w formie zaliczki, to możesz mieć pewność, że przekazana kwota wróci do ciebie, jeżeli z jakiegoś powodu umowa przedwstępna nie zostanie sfinalizowana. Zadatek stanowi natomiast formę rekompensaty, dlatego w przypadku niezrealizowania umowy pieniądze przepadną.

Czy zaliczka jest zwrotna? Tak.

Czy zabezpieczenie w formie zaliczki jest korzystne? To zależy.

Co to jest zaliczka i w jaki sposób działa? Podobnie jak zadatek to forma zabezpieczenia płacona na poczet ceny sprzedaży. Takie rozwiązanie może wydawać się pozornie korzystne, niemniej daje duże pole do spekulacji. Strony do samego końca nie wiedzą, czy dojdzie do sfinalizowania transakcji. Dopóki umowa kupna sprzedaży nieruchomości nie zostanie podpisana w formie aktu notarialnego, zaliczka może zostać zwrócona niezależnie od powodu odstąpienia od umowy.

Zadatek a zaliczka — co stosuje się częściej w umowach przedwstępnych?

Która forma zabezpieczenia cieszy się większą popularnością — zadatek czy zaliczka? W przypadku transakcji zawieranych na rynku nieruchomości o wiele częściej stosuje się ochronę w formie zadatku. Uiszczenie bezzwrotnej kwoty powoduje, że zarówno kupujący, jak i sprzedający, nie będzie chciał odstąpić od umowy. Jeżeli chodzi o kwestie kwoty zadatku, nie jest ona uregulowana przez przepisy. Wysokość zabezpieczenia jest zatem ustalana indywidualnie w toku transakcji.

Istnieją jednak pewne niepisane reguły dotyczące optymalnej wysokości zabezpieczenia. Przyjmuje się, że zadatek powinien wynosić co najmniej 10% wartości nieruchomości, ale nie więcej niż 20%. Należy mieć przy tym świadomość, że zabezpieczenie ulega przedawnieniu. Ustawodawca wskazał, że roszczenia przedawniają się po upływie roku od dnia, w którym nastąpiło zawarcie przyrzeczonej umowy.

Czy można odzyskać zadatek na mieszkanie?

Zgodnie z definicją zadatek jest zabezpieczeniem bezzwrotnym. Istnieją jednak sytuacje, kiedy sprzedający jest zobowiązany do jego zwrotu. Dotyczy to następujących przypadków:

• Umowa nie doszła do skutku, ale nie można wskazać strony, która byłaby winna niezrealizowania transakcji.
• Umowa nie doszła do skutku, ale obie strony są winne.
• Umowa została rozwiązana na mocy postanowienia sądowego.

Duże znaczenie ma to, czy umowa została sporządzona w formie aktu notarialnego. Jeżeli tak się stało, wówczas poszkodowani mają możliwość dochodzenia roszczeń, zawarcia umowy przyrzeczonej lub żądania zwrotu dwukrotności wniesionego zadatku.

Zadatek a zaliczka — co wybrać przy kredycie hipotecznym?

Znasz już odpowiedź na pytanie, czy zaliczka jest zwrotna. Biorąc pod uwagę, że podlega zwrotowi, będzie dobrym zabezpieczeniem transakcji finansowanych kredytem hipotecznym. Jeżeli nie dojdzie do sfinalizowania umowy kupna sprzedaży, ponieważ potencjalny nabywca nie dostanie kredytu hipotecznego, wówczas zaliczka zostanie mu zwrócona. Sprzedający ma przy tym jasny sygnał, że klienci są realnie zainteresowani nabyciem nieruchomości, a jedynym powodem, który powstrzymuje ich przed podjęciem działań jest oczekiwanie na decyzję banku.

FAQ — najczęstsze pytania i odpowiedzi

Zadatek a zaliczka — jakie są między nimi różnice?

Zadatek to zabezpieczenie w formie rekompensaty, które daje większą gwarancję sfinalizowania umowy. Pełni jednocześnie funkcję odszkodowawczą (dla kupującego) i ochronną (dla sprzedawcy). W przypadku wyboru zaliczki żadna strona nie ponosi konsekwencji z tytułu niewywiązania się z umowy.

Co jest lepsze przy kredycie hipotecznym — zadatek czy zaliczka?

Jako że zaliczka jest zabezpieczeniem zwrotnym, będzie lepszym wyborem dla potencjalnych nabywców, którzy oczekują na decyzję banku, ale już teraz chcieliby zadeklarować chęć zakupu nieruchomości.

Czy zaliczka jest zwrotna?

Tak, jeżeli umowa nie dojdzie do skutku, zaliczka jest wypłacana stronie, która ją wniosła. Pieniądze zostają wypłacone w pełnej kwocie — bez żadnych potrąceń.

Ile powinien wynosić zadatek, a ile zaliczka?

Przepisy nie regulują tej kwestii. Przyjmuje się jednak, że wysokość zabezpieczenia w umowie przedwstępnej powinno oscylować w granicach od 10 do 20% wartości nieruchomości. Jeżeli wskazana stawka zadatku lub zaliczki jest wyższa, powinno to wzbudzić wątpliwości.

Zaliczka czy zadatek — na co lepiej się zdecydować?

Zadatek wydaje się korzystniejszym rozwiązaniem zarówno dla kupującego, jak i sprzedawcy. Wpłacając takie zabezpieczenie, obie formy są zmotywowane do sfinalizowania transakcji, ponieważ niewywiązanie z umowy skutkowałoby utratą wniesionego kapitału