Czynsz za mieszkanie – z jakich opłat się składa i czy można go nie płacić?

Właściciele większości lokali mieszkalnych mają obowiązek odprowadzania comiesięcznego czynszu do spółdzielni lub wspólnoty. Regularne wnoszenie opłat zwalnia z odpowiedzialności za kwestie związane z administracją budynków. Jeżeli zastanawiasz się, jak obliczyć czynsz za mieszkanie, i w jaki sposób ustalane są opłaty, zapraszamy do lektury.

Czynsz za mieszkanie – potocznie i oficjalnie

Co to jest czynsz? W potocznym rozumieniu to opłata za administrowanie budynkiem oraz utrzymanie części wspólnej, którą wnosi się do wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej. Tymczasem, w rozumieniu prawa cywilnego, to świadczenie, które najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu. Co za tym idzie, zależność między lokatorem a spółdzielnią/administracją, nie jest oficjalnie czynszem, tylko opłatą mieszkaniową. Biorąc jednak pod uwagę, że termin wszedł do uzusu językowego, będziemy się nim posługiwać w niniejszym tekście.

Co jest wliczone w czynsz za mieszkanie?

Czynsz za mieszkanie obejmuje opłaty niezależne od zarządcy, które wynikają z eksploatacji nieruchomości, oraz koszty administracyjne.

• Opłaty za zużycie wody i kanalizację

Opłaty eksploatacyjne, takie jak zużycie wody czy odbiór ścieków, są ustalane przez gminy, dlatego ich wysokość może różnić się w zależności od lokalizacji nieruchomości. Przyjmuje się, że ilość nieczystości oddanych do sieci jest tożsama z ilością wody wykorzystanej przez dane gospodarstwo domowe. W celu uzyskania dokładnej wartości pomiarów wykorzystuje się wodomierze, które są wymieniane co 5 lat — po tym czasie upływa okres ważności cechy legalizacyjnych.

• Opłata za ogrzewanie.

Płatność za ogrzewanie jest dokonywana względem dostawcy, ale to administracja wybiera sposób rozliczenia. Koszty dzielą się na stałe, określane na podstawie powierzchni użytkowej lokalu, oraz zmienne, czyli zależny od realnego zużycia energii cieplnej. Podstawą rozliczeniu jest ustawa Prawo Energetyczne. Właściciele nieruchomości opłacają także energię elektryczną, zużywaną w częściach wspólnych budynku, czyli: klatkach schodowych, parkingach podziemnych, piwnicach czy holach. Preferowaną metodą rozliczenia, wykorzystywaną przez większość spółdzielni w Polsce, jest podzielenie kosztu ogólnego przez wielkość udziału poszczególnych mieszkań w danym budynku.

Przeczytaj też: Jak obliczyć powierzchnię mieszkania?

• Opłata za śmieci

Elementem składowym czynszu, który w ostatnich latach wzbudza spore kontrowersje, jest opłata za wywóz śmieci. Stawki ustalane są bezpośrednio między spółdzielnią a przedsiębiorstwem odpowiedzialnym za odbiór odpadów, niemniej dużą rolę odgrywa gmina, która ustala maksymalną wysokość opłat. W myśl obowiązujących przepisów stawka za odpady od gospodarstwa domowego w budynku mieszkalnym wynosi 85 zł, zaś w przypadku nieselektywnej zbiórki — 107 zł.

Ostatnią opłatą jest podatek od nieruchomości pobierany i ustalany przez gminę. Jego dokładną wysokość ograniczają stawki maksymalne wskaźnika cen aktualizowanego rok rocznie na podstawie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Podatek może być opłacany raz do roku, jeżeli kwota nie przekracza 100 zł, bądź 4 razy w roku, jeżeli wartość ta zostanie przekroczona.

• Opłaty zależne

Właściciele lokali mieszkalnych w budynkach wielorodzinnych muszą zdawać sobie sprawę, że dużą część opłat mieszkaniowych stanowią kwoty przekazywane bezpośrednio do administracji. Te środki przeznaczone są na zarządzanie budynkiem, usługi konserwatorskie, ubezpieczenie posesji czy utrzymanie samej administracji lub zarządu spółdzielni (włącznie z prowadzeniem rachunku bankowego, księgowości, obsługi prawnej). Opłaty wnoszone przez lokatorów pokrywają prace remontowe, np. naprawy wind czy domofonu, serwis sprzątający czy obsługę terenów zielonych.

Chcesz wiedzieć więcej o kosztach mieszkania? Przeczytaj też, ile kosztuje wykończenie mieszkania.

Czynsz za mieszkanie — jak zaoszczędzić na opłatach?

Rosnące koszty życia skłaniają do szukania oszczędności w obszarze kosztów stałych. Jeżeli chcesz ograniczyć wydatki, zacznij od opłat mieszkaniowych. Skoro już wiesz, od czego zależy wysokość czynszu za mieszkanie, możesz rozważyć sposoby na zmniejszenie poszczególnych opłat. Rozsądne użytkowanie wody ma nie tylko wymiar finansowy, ale też ekologiczny. Wystarczy wyrobić kilka nawyków, aby zmniejszyć opłaty eksploatacyjne bez obniżenia komfortu życia.

Zobacz: Ekologiczne rozwiązania w domu

Jak to zrobić? Prysznic zamiast kąpieli, zakręcanie wody podczas mycia zębów, uszczelnienie kranów czy wyposażenie baterii w perlatory, to tylko kilka sposobów na ograniczenie zużycia c.w.u. W niektórych przypadkach wystarczy naprawienie spłuczki w toalecie lub notorycznie cieknącego kranu, aby zaoszczędzić nawet kilka złotych miesięcznie. Warto przy tym zaznaczyć, że coraz więcej gmin uzależnia cenę wywozu śmieci od ilości zużywanej wody przez gospodarstwa domowe. Takie pomiary mają być skuteczniejsze niż metoda wyliczania względem powierzchni lokalu mieszkalnego.

Mieszkania bezczynszowe – czy można mieszkać bez opłat?

A jak wygląda kwestia mieszkań opisywanych jako bezczynszowe? Właściciele takich lokali nie mają obowiązku uiszczania opłat mieszkaniowych, co oznacza, że są zwolnieni z comiesięcznego czynszu. Zakup takiego mieszkania wiąże się z obniżeniem kosztów eksploatacji lokalu i zaoszczędzeniu nawet kilku tysięcy złotych rocznie.

Niestety, te oszczędności są tylko pozorne. Sprzątanie części wspólnych, pielęgnacja zieleni, wykonywanie niezbędnych remontów i modernizacji — wszystkie te prace są wykonywane na własną rękę i opłacane przez wszystkich mieszkańców. W konsekwencji oznacza to, że każdy właściciel musi wyrazić zgodę na wykonanie naprawy, co bywa może być kłopotliwe. Inwestycja w mieszkanie bezczynszowe z rynku wtórnego jest obarczona szczególnym ryzykiem, ponieważ stare budynki wymagają częstszych interwencji remontowych. W istocie może okazać się, że oszczędności wygenerowane przez brak opłat czynszowych zostaną pochłonięte, np. przez termomodernizację.

Wiesz już, ile wynosi czynsz za mieszkanie 2023. Jeżeli jesteś ciekawy, jak zaoszczędzić na opłatach związanych z wykończeniem mieszkania, zapoznaj się z naszym artykułem o cenniku prac malarskich za bieżący rok: Ile kosztuje malowanie pokoju.